Meningsverschil in opvoeding met (ex)partner: hoe ga je daarmee om?

Verschillen in de opvoeding: het is één van de grootste ergernissen van stellen met kinderen. De een vindt alles prima, de ander stelt de kaders en geeft grenzen aan. Waar jij het relaxte karakter van je (ex-)partner in het begin nog zo aantrekkelijk vond, is het nu datgene waar je je het meest aan irriteert. Je kind hoeft geen ‘u’ te zeggen van jouw partner terwijl jij dit zo belangrijk vindt, speelgoed wordt niet opgeruimd en wanneer je het bespreekbaar maakt dan ben jij volgens jouw partner te neurotisch. Ze hebben toch ontbeten en waren op tijd op school? Hoe kan je omgaan met een meningsverschil in de opvoeding? Ik geef je praktische tips.

VAN PARTNERS NAAR OUDERS

De komst van een kind verandert de manier waarop jullie samen verder gaan. Stellen die een kind krijgen volgen een ander ontwikkelingstraject dan koppels zonder kinderen. Elke fase van het ouderschap vraagt weer nieuwe vaardigheden en inzichten van jullie als ouder en als persoon verander je ook. Daarnaast duurt opvoeden gemiddeld zo’n twintig jaar. Je staat dus continu voor nieuwe uitdagingen en het altijd met elkaar eens zijn is dan ook een mission impossible.

ERGERNISSEN

Een meningsverschil in de opvoeding hoeft gelukkig lang niet altijd tot problemen te leiden. Iedereen is anders, dat geldt ook voor jullie als ouders en in een relatie komen bepaalde persoonlijkheidskenmerken anders tot uiting. Bij het opvoeden van kinderen zie je bijvoorbeeld regelmatig dat bepaalde karaktertrekken van ouders elkaar versterken. Dit geldt zowel voor ouders die samen zijn als voor ouders die zijn gescheiden. Bijvoorbeeld: de ene ouder is vrij streng in de ogen van de andere ouder. De strenge ouder reageert hierop door toegeeflijker te worden naar de kinderen. Toegeeflijker dan dat deze ouder eigenlijk zou zijn zonder een mede-opvoeder. Beide aspecten kunnen oorzaken zijn van onderlinge verschillen en ergernissen. Maar ook een scheve verhouding in ouderlijke taken kan een rol spelen. Dit is iets wat vaak onbewust ontstaat vanaf het moment van verlof. Als vrouw ben je over het algemeen langer thuis waardoor je eigenlijk profiteert van meer leermomenten met jouw kindje. Je ontwikkelt een voorsprong. Als partner kan het dan zoeken zijn naar een plek in het geheel omdat de één-op-één momenten met het kind er simpelweg minder zijn. Hierdoor kan de vrouw als een ‘poortwachter’ gaan fungeren waardoor ze (vaak onbewust) meer (zorg)taken naar zich toetrekt. We noemen dit ook wel “maternal gatekeeping”. Naast een ongelijke taakverdeling kan dit ook de onderlinge verschillen tussen partners versterken. 

HOE GAAN KINDEREN MET EEN MENINGSVERSCHIL IN DE OPVOEDING OM?

Kinderen kunnen er prima mee omgaan dat er verschillen zijn tussen jou en jouw (ex-)partner. Het stelt je wellicht gerust dat onderzoek geen negatieve gevolgen laat zien van meningsverschillen in de opvoeding. Belangrijk is wel dat deze verschillen niet té ver uit elkaar liggen, dat het niet voortdurend tot ruzies leidt én dat je als ouder niet te wispelturig bent. Dus niet het ene moment heel streng en op een ander moment mag ineens alles. Dat werkt voor kinderen verwarrend. Daarnaast is een meningsverschil in de opvoeding ook leerzaam voor kinderen. Allereerst leren ze dat er niet één manier is om met een situatie om te gaan. Het verruimt hun blik. Ten tweede is het een goede voorbereiding voor hun latere leven als ze zien dat mensen verschillen van elkaar maar daar ook samen uit kunnen komen. Denk bijvoorbeeld aan je schooltijd waarbij er bij de ene docent andere afspraken gelden dan bij een collega-docent. Je bereidt je kinderen dus voor op verschillen die zij in hun latere leven nog veel vaker tegen zullen komen.

WANNEER IS HET TIJD VOOR ACTIE?

Als een van jullie last heeft van de onderlinge verschillen is het belangrijk om dit uit te spreken. Dat geldt ook als je merkt dat jullie kind er last van heeft. Het ene kind is nu eenmaal flexibeler dan het andere kind als het gaat om verschillen in benadering en afspraken. Kijk goed naar die behoeftes en probeer jullie gedrag daarop af te stemmen. De volgende tips kunnen hierbij helpen of ga meteen aan de slag met mijn masterclass over verschillen in de opvoeding. (Tip om samen met je partner te volgen!).

TIPS

• Allereerst: accepteer jullie verschillen. Dit helpt om de lastige momenten te relativeren. 
  
  
• Vel niet gelijk een oordeel. Denk dus bijvoorbeeld niet meteen; “jij laat ze nu tv kijken omdat je niet met ze wilt spelen”, maar vraag naar de reden van een bepaalde keuze. Het helpt hierbij om open vragen te stellen. Zo ontstaat er ruimte voor uitleg en je verzandt hierdoor minder in de ‘verwijt-modus’. In mijn online masterclass ontvang je handige oefeningen en voorbeeldvragen hoe je hier samen over in gesprek kan gaan.
  
  
• Erken het meningsverschil in de opvoeding naar je kind. Vind jij het belangrijk dat jouw kinderen ’s ochtends hun tas zelf inpakken, maar neemt jouw partner dit met liefde van hen uit handen? Dan kan je van je kinderen de vraag krijgen waarom jij dat niet voor hen doet. Je kunt dit prima uitleggen: “Ik vind het belangrijk dat jullie zelf leren om zelf je tas in te pakken. Als pama jullie wegbrengt heb je het geluk dat hij het voor jullie doet”;
  
  
• Steun elkaar. Ook al ben je het van binnen écht niet met je partner eens, steun de ander in het bijzijn van je kind(eren) en bespreek na afloop jullie verschil in visie. Hiermee laat je zien dat jullie elkaars mening respecteren. Daarnaast voelen vooral oudere kinderen ruimte om ouders uit te spelen door met jullie apart te gaan onderhandelen. Verschillen tussen jullie worden dan nog meer uitvergroot;
  
  
• Zoek naar overeenkomsten. Probeer niet alleen te focussen op jullie meningsverschil over de opvoeding, maar bespreek in plaats daarvan welke overeenkomsten jullie hebben. Welke ‘algemene’ waarden vinden jullie beiden belangrijk? Dit is wat jullie bindt en dit is dus ook datgene wat voor verbinding zorgt. 
  
  
• Focus op het belang van je kind, in plaats van wat voor ‘jou’ belangrijk is. Vooral na een heftige scheiding kan dit helpen om wat meer vanuit het gezamenlijke belang (wat is goed voor ons kind) naar specifieke situaties te kijken. Het wordt dan makkelijker om vorm te geven aan alledaagse opvoedsituaties. Stel dat jullie beiden ‘zelfstandigheid’ belangrijk vinden, dan kan het goed zijn om samen te besluiten die tas ’s ochtends niet in te pakken voor je kind maar hem dit zelf te laten doen.
  
  
• Ga in gesprek. Jullie voeden beiden op met de intentie dat je het beste wilt voor je kind. Door in gesprek te gaan met elkaar krijg je beter zicht op de achterliggende redenen waarom de ander bepaalde keuzes maakt. Hierdoor ontstaat er meer begrip en is het makkelijker om een middenweg te vinden. 

Kom je er niet uit?
Kan je hier wel wat hulp bij gebruiken omdat het te vaak leidt tot frustratie tussen jullie? Of  merk je dat je het gesprek wel aan wilt gaan, maar niet goed weet hoe? Of leidt het gesprek continu tot verwijten? Deze vragen ontvang ik vaak. Daarom heb ik hier een masterclass over ontwikkeld die jullie in 60 minuten helpt naar minder irritatie en meer begrip. Zodat jullie weer opvoeden als een team! Klik hieronder voor alle info en om je in te schrijven.

Dit wil ik!

UIT ELKAAR, MAAR NOG WEL SAMEN OUDER

Soms kom je tot de conclusie dat het, ondanks jullie inspanningen, gewoon niet meer werkt en dat het beter is om uit elkaar te gaan. Maar liefst één op de vijf ouders gaan uit elkaar. Er verandert veel in je gezin als jullie gaan scheiden en vooral voor jonge kinderen is de impact vaak groot. Kinderen tussen de twee en de zeven jaar maken in verhouding het vaakst een gescheiden mee. Hoe een kind hiermee omgaat verschilt. Het proces van scheiden is voor iedereen anders, maar er komt hoe dan ook veel verdriet bij kijken. Wrok naar de andere ouder komt ook regelmatig voor. Vooral wanneer jij en je ex verschillen van mening over de opvoeding. Het kan in dat geval lastig zijn om een neutrale houding aan te nemen. Toch is dit van groot belang voor jullie kind. Je bent dan wel niet meer samen, maar je bent nog wel steeds samen ouder. Door hier op een volwassen, beheerste manier mee om te gaan laat je aan je kind zien dat jullie er samen zijn voor hem of haar. 

Tips:

• Probeer de andere ouder niet te overtuigen van jouw gelijk, maar leg uit hoe jij iets doet en waarom je het doet. Stel vervolgens open vragen en toon interesse voor de beweegredenen van de ander. Verschillen zijn er nu eenmaal en die blijven er;
  
  
• Respecteer jullie verschillen, ook al is de ergernis nog zo groot. Bespreek de verschillen eventueel met jouw kind wanneer je merkt dat hij er vragen over heeft en zorg er daarbij voor dat je de ander niet afvalt. Dit is leerzaam voor je kind. In het echte leven zijn deze verschillen er ook;

Lukt het niet om er samen uit te komen? Overweeg dan om een professional mee te laten kijken die vanuit een neutrale rol mee kan kijken.

Bronnen:

Leuker voor later (Lectoraat Ouderschap en Ouderbegeleiding, Hogeschool Leiden)

Palkovitz, R., Marks, L.D., Appleby, D.W. & Holmes, E.K. (2003). Parenting and adult development, NJI – Kinderen met gescheiden ouders