Waarom je je eenzaam kan voelen na de geboorte van jouw kind
Je hebt net afscheid genomen van de kraamzorg, jouw partner begint weer op zijn werk en jij blijft achter met jullie pasgeboren hummeltje. Voor je verlof zag je jezelf al zitten op het terras. Gezellig met vriendinnen de lunchkaart uittesten, baby mee; een en al gezelligheid. Nu ben je al blij dat je voor 12.00 uur gedoucht en aangekleed beneden zit. Een baby verandert je leven, dat is geen nieuws. Maar dat veel moeders zich na de geboorte van hun kind eenzaam voelen is iets wat wordt onderschat en waar vaak nog een taboe op heerst. Want..je zou toch vooral blij moeten zijn?
Hoe vaak komt eenzaamheid voor?
Uit internationaal onderzoek blijkt dat maarliefst 52% van de moeders zich (extreem) eenzaam voelenen tijdens de eerste periode na de geboorte hun kind. Hoe mooi en bijzonder het is om een kindje te krijgen; hoe heftig is ook de omschakeling om 24/7 verantwoordelijk te zijn voor een minimensje. De volledige afhankelijkheid van jouw baby in combinatie met het lichamelijke herstel valt veel (nieuwe) moeders bij momenten zwaar.
Start van een nieuw leven
Toch wordt tijdens de zwangerschap vaak het tegenovergestelde gedacht. Namelijk dat de komst van een baby die continu bij je is juist zorgt voor verbondenheid. Dat is zeker het geval, maar anderzijds is er ook het gevoel ‘afgesneden’ te zijn van je oude leven, vrienden en hobby’s. Het is belangrijk om te weten dat deze gevoelens er tegelijkertijd kunnen en mogen zijn.
Waarom voel ik mij eenzaam na de geboorte van mijn kind?
De oorzaken zijn verschillend. Allereerst vraagt de zorg de eerste periode veel tijd en aandacht. Dit wordt versterkt wanneer jouw kleintje niet zo’n fanatieke slaper of eter is en dit extra aandacht vraagt. Ook het lichamelijk herstel wordt onderschat. Onderzoek laat zien dat herstel van het bekkenbodemgebied gemiddeld 8 maanden duurt en vrouwen gemiddeld een jaar nodig hebben voordat zij zich lichamelijk én geestelijk weer de oude voelen. Veel vrouwen verwachten dit vooraf niet en de realiteit valt dan tegen. Dit lichamelijke herstel kan daarnaast ook invloed hebben op jouw gevoel van vrijheid. Een vriendin waarvan haar baby met een keizersnede ter wereld is gekomen vertelde: “Het idee dat ik zes weken niet alleen met de auto op pad kan gaan en daarvoor afhankelijk ben van anderen geeft mij alleen al een beklemmend gevoel”. Deze radicale omschakeling van een vrij naar ander: meer gebonden en gepland leven ervaren veel vrouwen als intens. Daarnaast heerst er ook nog steeds een taboe op de ‘eerlijke’ en rauwe kant van het moederschap. Op social media én op verjaardagen zien we vooral het geluk, de bijzondere momenten, mooi aangeklede baby’s en slanke, stralende moeders. Wanneer je met een borstontsteking, hechtingen en huilende baby in je bed ligt dan komt dit beeld bij lange na niet overeen met het door jouw (onbewuste) gevormde beeld van hoe de kraamtijd eruit zou moeten zien. Gevolg: twijfels (wat doe ik verkeerd), onzekerheid en het gevoel van falen. Wat doe je op zo’n moment, je gaat om je heen kijken hoe anderen het doen om daar steun te zoeken. En opnieuw word je weer geconfronteerd met het onrealistische maar perfecte plaatje wat die gevoelens van negativiteit en eenzaamheid vaak nog meer vergroot.
Tegenstrijdige gevoelens
Naast deze veranderingen, spelen ook tegenstrijdige gevoelens een rol. Enerzijds het verlangen om contact met anderen op te zoeken maar anderzijds angst of spanning om jouw kindje bij iemand achter te laten. Logische gevoelens die jou ervan kunnen weerhouden om sociale contacten of momenten voor jezelf aan te gaan en die gevoelens van eenzaamheid versterken. Die tegenstrijdige gevoelens zie je ook vaak binnen relaties. Waar je een intense verbondenheid kunt voelen met jouw partner door de komst van jullie kindje, kunnen partners zich ook binnen een relatie alleen voelen. Bijvoorbeeld vanuit een verschil in visie: de baby laten huilen of oppakken. Of doordat jullie levens op dit moment erg verschillen: het feit dat jij (overdag) meer zorgtaken uitvoert en jouw partner kan werken en sporten. Slaaptekort draagt er daarnaast ook aan bij dat je je meer alleen voelt. Laat je daar nou net mee overladen worden die eerste periode…
Wat kan ik doen als ik mij alleen voel?
Allereerst: deze blog schrijf ik niet om een negatieve lading over de bijzondere periode na de geboorte te creëren, maar om de realiteit en een taboe wat heerst bespreekbaar te maken. Naast dat je je eenzaam kan voelen na de geboorte van jouw kind, zijn er natuurlijk ook die geluksmomenten en de ultieme liefde die jij voelt voor jullie kindje. Dit kan zich alleen de eerste periode snel afwisselen met eenzame gevoelens. Het helpt om te weten dat veel vrouwen zich hierin herkennen. Dit bespreken met andere (nieuwe) moeders helpt. Daarnaast zijn er nog een aantal andere dingen die jou kunnen helpen.
Een aantal tips:
- Verander strenge gedachtes over jezelf (ik doe niets nuttigs) naar mildere gedachtes (ik ben het meest belangrijke op dit moment in zijn/haar leven; ik zorg de hele dag voor mijn baby);
- Zorg dat je leuke activiteiten of bezoek in het vooruitzicht hebt staan door deze in te plannen. Lukt dit nog niet, plan bijvoorbeeld videogesprekken als alternatief in voor een fysiek bezoek;
- Maak keuzes die op dit moment werken voor jou. Laat jouw beeld los over wie je denkt nu te moeten zijn: die blije, fitte moeder die haar kind overal mee naartoe neemt. Focus op wat jij en jouw kindje nu nodig hebben om jouw dag goed door te komen;
- Vraag hulp. We zijn in onze maatschappij sterk geneigd om alles alleen te (willen) doen. In andere culturen ontvangen (kraam)vrouwen hulp uit hun gemeenschap. Vraag familie om even langs te komen of jouw te ondersteunen met taken in huis. Geef aan waar je behoefte aan hebt. Dat kan zijn praktische hulp (oppassen, ondersteuning in het huishouden) of emotioneel (luisterend oor). Weet dat je het niet allemaal alleen hoeft te doen;
- Probeer je focus te verleggen van wat nu (tijdelijk) niet kan, naar wat wél kan zoals jezelf trakteren op een lekkere koffie;
- Benut de slaapmomenten van jouw baby (áls jouw baby slaapt) met energiegevende (bv. even rusten) activiteiten. In plaats van die tijd ‘nuttig’ te besteden met wasjes enzovoort. Slaapt jouw baby alleen bij jou, kijk of je iets kan doen waar je enigszins van oplaadt, bijvoorbeeld wandelen of lievelingsmuziek luisteren;
Tot slot: als negatieve gevoelens gaan overheersen en je merkt dat je niet jezelf bent schakel dan hulp in. Weet dat je het niet allemaal alleen hoeft te doen. Het kan helpen om jouw gevoelens te bespreken met een professional. Jouw huisarts of verloskundige hebben vaak een goed netwerk waar ze naartoe kunnen verwijzen.
- Action for Children Parenting Poll, conducted by Survation. Survation interviewed 2,087 parents aged 18+
- Browns, S., Lumley, J. (2000). Physical health problems after childbirth and maternal depression at six to seven months postpartum
- Kluwer, E. (2010). From partnership to Parenthood: A review of marital change across the transition to parenthood
- Simon, E.B., & Walker, M.P. (2018) Sleep loss causes social withdrawal and loneliness
- Wray, J 2012, Bouncing back? – women’s experiences of their own recovery after childbirth