Help, mijn kind scheldt! Waarom gebeurt dit en wat kan je eraan doen?

“Jij bent de stomste mama van de wereld!”, “Ik haat jou!” of (nog erger) “K*t papa!”. Hoe reageer jij als jouw kind scheldt? Je eerste reactie is waarschijnlijk boosheid, je voelt je persoonlijk aangevallen of je begint te dreigen. Dit zijn stuk voor stuk hele begrijpelijke reacties. Maar werken ze echt? In dit artikel lees je alles over de oorzaak van schelden én hoe je hier als ouder op kan reageren.

Waarom scheldt mijn kind?

Als je kind scheldt of brutaal is kan je daar als ouder behoorlijk van schrikken of boos van worden. Waarom doet mijn kind zo? Zo heb ik hem niet opgevoed! Kinderen schelden om verschillende redenen (en je bent zeker niet de eerste ouder bij wie dit gebeurt). Door te begrijpen waar dit gedrag vandaan komt is het makkelijker om op de juiste manier te reageren. Dit zijn de belangrijkste oorzaken:

• Emotionele vaardigheden zijn nog in ontwikkeling 

Voor kinderen is het vaak nog lastig om hun emoties onder controle te houden als ze boos zijn. Dit komt doordat het deel van de hersenen dat voor zelfbeheersing zorgt (de prefrontale cortex) nog aan het groeien is. De prefrontale cortex is als een regelaar die ons helpt te beslissen wat we doen als we boos zijn. Als deze (zoals bij volwassenen) eenmaal volledig is ontwikkeld weet je dat het beter is om eerst na te denken voordat je reageert. Bij kinderen is deze regelaar nog niet zo sterk ontwikkeld. Ze kunnen hierdoor sneller iets doen of zeggen wat ze eigenlijk niet willen. Bij boosheid nemen emoties dus de overhand. Je kind weet simpelweg niet meer hoe hij moet reageren en schelden kan dan een manier zijn om die boosheid te uiten. Dit heeft allemaal te maken met zelfregulatie en het herkennen en begrijpen van emoties.

• Frustratie en onmacht

Een andere reden waarom jouw kind scheldt is het uiten van frustratie. Dit ligt in het verlengde van de emotionele ontwikkeling van je kind. Frustratie en onmacht zijn emoties die kinderen regelmatig ervaren, want hoe vervelend is het als iets niet lukt, iets niet mag of wanneer er iets kapot gaat? Schelden kan dan een manier zijn om die frustratie te uiten. Je kind verliest de controle, is overstuur en weet vervolgens niet meer hoe hij op een constructieve manier met deze emoties om kan gaan. Daarnaast kunnen kinderen schelden om controle te krijgen over een situatie of om zichzelf te verdedigen als ze zich bedreigd voelen.

• Spiegel van de interne wereld 

Kinderen kunnen hun gevoelens, behoeften en gedachten vaak zichtbaar maken door middel van hun gedrag. Dit gedrag kan een manier zijn om te communiceren wat ze voelen of wat er in hen omgaat, vooral als ze nog niet in staat zijn om dit met woorden uit te drukken. Een kind dat niet goed in zijn vel zit (doordat er thuis spanningen zijn bijvoorbeeld of doordat hij op school op zijn tenen loopt) kan schelden als uitlaatklep gebruiken.

• Imitatiegedrag

Kinderen leren het meest van wat ze horen en zien. Ze kopiëren gedrag van anderen en wanneer jij als ouder snel scheldt als er iets gebeurt, dan is de kans groot dat jouw kind dit overneemt. Als ouder speel je dus een belangrijke rol in de vocabulaire van je kind. Maar ook school kan ervoor zorgen dat je kind ineens met hele nieuwe woorden thuiskomt. Uit een studie van de Universiteit van Illinois blijkt dat kinderen die eenmaal de leerplichtige leeftijd hebben (5 jaar) zo’n 42 taboewoorden kennen. Daarnaast spelen internet (YouTube, sociale media, vloggers etc.) en vrienden ook een grote rol, vooral vanaf een jaar of 7 á 8. Hoe ouder je kind wordt, hoe groter de invloed van zijn omgeving op zijn gedrag. 

Wat kan je doen als je kind scheldt?

Het kan als ouder best lastig zijn hoe je reageert op de scheldwoorden van je kind. De volgende stappen kunnen je hierbij helpen:

• Begrijp de oorzaak: Je weet inmiddels waarom je kind scheldt. Dit betekent niet dat schelden goed is of dat je het moet toestaan, maar het helpt je wel om begripvoller en rustiger te reageren als je kind emotioneel is.

• Begrens op gedrag, niet op emotie: Emoties (blijdschap, boosheid, verdriet of angst) geven aan hoe we ons van binnen voelen. Ze mogen er zijn en ze vertellen ons wat er gaande is in ons lichaam en onze omgeving. Als ouder is het belangrijk dat je je kind leert dat het normaal is om emoties te voelen en te uiten. Als je je kind leert om op een goede manier met emoties om te gaan, leg je een hele sterke basis voor de emotionele intelligentie van je kind op latere leeftijd. Je kind zal sneller zijn eigen grenzen herkennen, hierop kunnen anticiperen, weten wat wel en wat niet werkt bij verdriet of boosheid en emoties niet opkroppen, maar loslaten. Het boek Daantje Vulkaantje kan helpen om hierover in gesprek te gaan met je kind.

• Leef het voor:  Natuurlijk floep je er als ouder weleens een scheldwoord uit, niemand is perfect. Maar wees je wel bewust van dat jouw kind voor 90% leert van dat wat hij ZIET in plaats van dat wat jij ZEGT. Laat je kind(eren) zien hoe je op een gezonde manier met emoties omgaat, neem op tijd gas terug en probeer te voorkomen dat je scheldt waar jouw kind bij is. Daar heb je de helft van de wedstrijd al mee gewonnen.

Blijf je het ondanks deze tips lastig vinden om met het uitdagende gedrag van je kind om te gaan? Loop je voor je gevoel steeds tegen hetzelfde aan; weer een driftbui, weer gehuil? Download dan hier mijn gratis eMagazine met dé handvatten om tijdens boosheid en niet luisteren in verbinding te blijven met je kind. Dit zeiden andere ouders over het eMagazine:

Download hier het gratis eMagazine!

⬇️ Deel dit bericht op je socials ⬇️