Ontspannen opvoeden en tijd voor jezelf: 6 inzichtsvragen + praktische tips

Kinderen grootbrengen is een prachtige, maar vaak ook uitdagende taak. Je krijgt er nu eenmaal geen handleiding bij en zie aan het einde van een drukke dag maar eens je geduld te bewaren. Je wilt zo graag ontspannen opvoeden, maar hoe doe je dat wanneer er veel van je gevraagd wordt?

Wat gebeurt er als je niet meer ontspannen kunt opvoeden?

Ben je regelmatig geïrriteerd of heb je vaak een kort lontje? Denk dan nu eens terug aan de laatste keer dat je boos reageerde tegen je kind. Misschien schreeuwde je of zei je iets waar je nu spijt van hebt? Het zijn situaties waar je als ouder ‘s avonds in bed vaak nog aan ligt te denken. ‘Had ik nou maar niet zo gereageerd’. Maar wat gebeurt er eigenlijk op zo’n moment? Het verloop is vaak hetzelfde: jouw kind doet iets en gaat daarbij over jouw grenzen heen. Jij wordt boos, je kind begint te schreeuwen of wordt verdrietiger waarop jij nog kwader wordt. Oftewel je krijgt (onbewust) een pingpong-effect. Wat er vervolgens bij jou als ouder ontstaat is meestal schaamte (“Ik zou toch de wijze ouder moeten zijn die rustig blijft”) of je spreekt jezelf streng toe: “vanaf nu ga ik nooit meer…”. Maar hiermee leg je de lat alleen nog maar hoger voor jezelf. Sterker nog; de lat ligt onrealistisch hoog. Met als gevolg dat je hier onmogelijk aan kunt voldoen en dus voelt elke nieuwe situatie waarbij je reageert vanuit irritatie of boosheid aan als falen.

Waar komt jouw boosheid echt vandaan?

Om milder te kunnen reageren is het belangrijk om allereerst bij jezelf na te gaan: “Waar komt de boosheid vandaan?” Dat kan best lastig zijn, maar het loont. Komt dit écht door het gedrag van jouw kind (dat hij niet meeloopt naar huis) of speelt er iets anders in jou? Vaak is dit laatste het geval. Misschien valt de combinatie werk en gezin je zwaar of misschien heb je veel last van hoge verwachtingen van de maatschappij of jezelf. Je vraagt je af of je het wel goed doet, piekert daar veel over met als gevolg een vol hoofd. Je voelt jezelf overprikkeld en jouw kind is vervolgens de druppel die de emmer doet overlopen.

Het kan ook zijn dat het gedrag van jouw kind iets triggert in jou. Kinderen drukken vaak op onze ‘zwakke plekken’. Misschien voelde jij je vroeger bij jouw eigen ouders/opvoeders vaak niet gezien. Wanneer je voor de zoveelste keer vraagt of jouw kind zijn spullen opruimt (maar niet reageert), voel je ineens zo’n woede opborrelen. Jouw kind geeft jou op dat moment ook het gevoel dat je niet gezien wordt. Dat gevoel van vroeger kan dan de trigger zijn voor een (te) felle reactie naar jouw kind.

Deze onbewuste processen kunnen het lastiger maken om rustig te reageren en om te zien wat jouw kind nodig heeft. Je voelt op zo’n moment zo’n sterke emotie (onrecht, machteloosheid) dat het bijsturen van ons gedrag niet meer lukt. Om deze negatieve cirkel te doorbreken is het vaak belangrijker om eerst te kijken naar dat wat jij nodig hebt. Zie jouw reactie dus veel meer als een alarmsignaal in plaats van jezelf (te) streng toe te spreken. Jouw kind is heel vaak jouw spiegel. 

Ontspannen opvoeden? Focus eerst op wat jij nodig hebt

Opvoedtips zodat je om kunt gaan met uitdagend gedrag zijn natuurlijk fijn, maar veel belangrijker is om eerst te focussen op wat jij nodig hebt. Ze zeggen het immers niet voor niks in het vliegtuig; eerst je eigen zuurstofmasker opzetten voordat je een ander helpt. Want je hebt weinig aan tips als het stoom uit je oren komt en het niet lukt om rustig te reageren. En dát dit niet altijd lukt is normaal hè. We zijn mensen, geen robots. 

Kijk eens tot welke inzichten je komt met deze vragen:

1. Op welke momenten ben je echt met volle aandacht bij de situatie?
2. Voel je op tijd bij jezelf aan wanneer iets je teveel wordt?
3. Welke verwachtingen heb jij van jezelf? Zijn ze realistisch en haalbaar?
4. Kun je ‘nee’ zeggen als je merkt dat dit beter werkt voor jou of jouw gezin?
5. Mag je ook even niets doen? En geniet je daar dan van?
6. Ben je in staat om hulp te vragen aan bekenden en onbekenden?

Hoe is dit voor jou? Weet dat veel vrouwen hiermee worstelen, je bent echt niet de enige. Onderaan dit blog deel ik nog een tip hoe je hiermee om kan gaan.

Daarnaast is het de kunst om gedurende een dag (ook met kinderen) kleine adempauzes te creëren en zo de momenten waarop het ineens teveel wordt voor te zijn.

Tijd voor jezelf: zo doe je dat met kinderen

Als jij goed in je vel zit dan merken je kinderen dit meteen, ook al kan tijd voor jezelf inplannen (vooral overdag) best een uitdaging zijn. Maar behalve dat jij het als ouder gewoon nodig hebt is het voor jouw kind(eren) ook nog eens heel leerzaam om te zien dat jij goed voor jezelf zorgt.

Experimenteer dus met micro momenten van ontspanning in jouw dag, juist als jouw kinderen erbij zijn:

• • Totale ontspanning met een of meerdere kinderen om je heen kan best een uitdaging zijn. Maar wist je dat rust en ontspanning ook vaak in je hoofd zit in plaats van in de situatie? Probeer eens te observeren hoeveel gedachten er door je hoofd gaan wanneer je samen met je kind een Duplo huis bouwt. Boodschappenlijstjes? To do’s? Die ene mail van je baas waar je nog op moet reageren? Probeer deze gedachten eens te laten voor wat ze zijn en focus je 5 minuten volledig op het bouwen van dat duplo huis. Deze manier van ‘mindful spelen’ kan voor jullie allebei heel ontspannen werken.

• • Een tijdschrift lezen terwijl je kind in de kamer is of die kop koffie drinken? Het kan. Verwacht alleen niet dat je pagina’s aan een stuk leest, maar het is wel ok om ook op jonge leeftijd al wat momenten in te bouwen waarmee je ook aan je kind laat zien dat je iets voor jezelf doet. En of dat nou kort of lang is, Iedere minuut ontspanning is mooi meegenomen. Houd het realistisch om teleurstelling te voorkomen: elk kind is anders maar weet dat voor een peuter 5 minuten al voelt als heel lang.

• • Een podcast opzetten of zet jouw lievelingsmuziek luisteren, dat kan ook terwijl je met jouw kinderen bent. Het is een fijne manier om jezelf eventjes af te sluiten van alle prikkels zonder dat je volledig uit beeld bent.
  • Hulp vragen en voor jezelf kiezen is belangrijk. Durf ook voor jezelf te kiezen en te focussen op dat wat jou energie geeft op de dagen dat je met jouw kind thuis bent. Een fijne fietstocht bijvoorbeeld of afspreken met een vriendin. Of je vraagt jouw ouders op de koffie zodat je net even wat extra handen hebt. Weet dat hulp vragen en voelen wat je nodig hebt, iets heel krachtigs is. Je hoeft het echt niet allemaal alleen te doen. Juist na zo’n oplaadmoment kun je er vaak weer beter tegenaan.

Zou je graag meer rust in jezelf willen vinden? Omdat je merkt dat jouw baan veel van je vraagt of omdat je niet de ouder kunt zijn die je zo graag zou willen zijn? Voel je je gestresst of opgebrand en kom je er zelf niet uit? Twee keer per jaar start ik met een selecte groep gedreven vrouwen mijn persoonlijke traject: The MOM Movement. Je volgt dit volledig in je eigen tempo, vanuit huis. Wil je als eerste bericht ontvangen als de deuren geopend zijn? Schrijf je dan in op de wachtlijst.