Ruzie tussen kinderen: 5 praktische tips om hiermee om te gaan

Geplaatst op 04 januari 2023 in Opvoeding

Ruziënde kinderen zijn nou niet bepaald het toppunt van gezelligheid in huis. Gehuil, geschreeuw, het kan jou als ouder behoorlijk tot wanhoop drijven. Misschien probeer je het op te lossen door te bemiddelen voor je kind of het lukt je niet meer om zelf rustig te blijven en gaat er overheen schreeuwen. Hoe je er ook mee omgaat, veel ouders vragen zich af wat je het beste kunt doen bij ruzie tussen kinderen. Ik deel in dit blog uitleg en 5 praktische tips.

Het nut van onenigheid tussen kinderen

Ruziënde kinderen, leuk is anders… Je kan als ouder instinctief geneigd zijn om zo snel mogelijk met een oplossing te komen. Dat gehuil, geduw en getrek moet stoppen! Toch heeft ruzie tussen broers en zussen of vriendjes en vriendinnetjes wel degelijk een functie:

Je kind leert omgaan met de mening van een ander
Je kind leert zijn gevoelens te ontdekken: ‘wat roept het gedrag van een ander bij mij op?’
Je kind leert voor zichzelf opkomen en grenzen aangeven
Je kind leert onderhandelen en op zijn beurt wachten

Daarnaast zijn ruzies tussen broers en zussen een hele mooie manier om deze sociale vaardigheden in een veilige omgeving te leren. De band tussen broers en zussen is namelijk onvoorwaardelijk. Je broer blijft voor altijd jouw broer, ook als jullie ruzie hebben gehad. Dit zorgt voor een veilig gevoel waarin er ruimte is om te experimenteren met sociaal gedrag. Denk hierbij aan negeren, duwen, speelgoed afpakken, maar ook het oplossen daarvan. Dat neemt natuurlijk niet weg dat het voor jou als ouder fijn kan zijn om te weten hoe je hierop reageert.

5 praktische tips bij ruzie tussen kinderen

Wanneer je een ruzie even op z’n beloop laat krijgt je kind de kans om te oefenen met conflictsituaties. Zolang kinderen elkaar niet pijn doen kan je ze prima samen tot een oplossing laten komen. Veel conflicten lossen zich hierdoor vanzelf op. Het zijn ook mooie leermomenten. Door (snel) in te grijpen zorg je er als ouder eigenlijk voor dat je deze leermomenten in de weg staat.

Toch kan het soms nodig zijn om in te grijpen. Samen delen samen spelen is nu eenmaal niet altijd makkelijk. Kinderen tot een jaar of 5 worden al snel fysiek bij onenigheid. Ze bevinden zich nog in de egocentrische fase en zijn vooral bezig met wat zij zelf willen in plaats van rekening te houden met de behoeften van een ander. Vanaf een jaar of 7 à 8 zijn kinderen beter in staat om zich in te leven in een ander én om hun emoties te reguleren .

Wanneer er sprake is van ongelijkwaardigheid, dus bijvoorbeeld een 10 jarige jongen die boos wordt op een 3-jarige die over veel minder oplossingsstrategieën beschikt óf wanneer er schade ontstaat (fysiek, mentaal) dan kan het goed zijn om als ouder in te grijpen.

De volgende tips kunnen je daarbij helpen:

Laat je kind(eren) vertellen

Wanneer een ruzie escaleert reageer je als ouder al snel met een oplossing: “ga jij nou maar even daar spelen en jij gaat met mij mee”. Maar daarmee zeg je eigenlijk indirect dat ze niet in staat zijn om het zelf op te lossen. Probeer in plaats daarvan eens een neutrale houding aan te nemen en eerst het verhaal van de kinderen aan te horen. Het is een simpele manier om te achterhalen hoe een ruzie is ontstaan en de druk is wat van de ketel doordat je kind zich gehoord voelt. Stel daarbij open vragen zoals “Ik hoorde gehuil, wat is er gebeurd?”.

Breng gevoelens onder woorden

Ruzies kunnen al snel escaleren bij jonge kinderen. Hun sociaal emotionele ontwikkeling is nog niet zover dat ze impulsen en emoties kunnen beheersen. Wist je dat de zelfregulatie van een vierjarige nog maar voor 10% is ontwikkeld en dat ze voor die andere 90% afhankelijk zijn van een opvoeder? Omdat kinderen het nog lastig vinden om hun gevoelens onder woorden te brengen kun je het volgende doen. Help je kind(eren) door de gevoelens te benoemen; “Dus je moet huilen omdat hij de auto afpakte waar jij mee speelde”. “En jij wil ook graag met die auto spelen hè?”. Zo erken je beide gevoelens en ‘ondertitel’ je de situatie zodat beide kinderen beter begrijpen wat er gebeurt.

Uit vertrouwen

Natuurlijk is het als ouder heel verleidelijk om meteen met een kant-en-klare oplossing te komen. Dan ben je tenminste snel van dat gedoe af. Toch loont het om niet continu in te grijpen en áls je dan toch ingrijpt spreek dan vertrouwen uit: “Ik vertrouw erop dat Imane de vrachtwagen straks voor jou parkeert als ze klaar is met spelen”.

Leer van de situatie

Een conflictsituatie is een mooi leermoment voor je kind. Blik, wanneer de gemoederen weer tot rust zijn gekomen, samen terug op de ruzie en bespreek de situatie. Vraag je kind bijvoorbeeld nog eens wat er precies gebeurde en hoe je dat in het vervolg kunt voorkomen.

Geef het goede voorbeeld

Tot slot is het als ouder essentieel om het goede voorbeeld te geven. Kinderen leren meer van dat wat jij laat zien, dan van dat wat je zegt. Dat noemen we ‘voorleven’. Hoe ga jij om met een meningsverschil tussen jou en je partner? Laat je je partner uitpraten of reageer je vanuit irritatie. Of misschien merk je dat je het lastig vindt om rustig te blijven tijdens die bekende broer/zus ruzies? Dat is echt niet gek. Weet dat jouw kind zich spiegelt aan jou en dat het daarom fijn kan zijn om wat concrete tools te ontvangen op dit gebied.

In dit artikel bespreek ik slechts een paar tips. Deze zijn niet op elke situatie en elke leeftijd toe te passen. Misschien heb jij ook behoefte aan specifiekere tools en een uitleg per leeftijd, situatie en samenstelling van kinderen (broer/zus ruzie of ruzie met vriendjes). Dan is de cursus omgaan met boosheid en niet luisteren wat voor jou. Hierin deel ik alle basisinformatie die jou helpt de boosheid van jouw kind beter te begrijpen én ik geef je concrete tips hoe hiermee om te gaan. Je krijgt antwoord op de vraag: “Hoe blijf ik als ouder rustig en wat kan ik op die momenten zeggen en doen?